Toptan kıyafet alacaksınız ve belki instagram üzerinden belki website üzerinden satış yapacaksınız ama nasıl diye düşünüyorsunuz. Online butik açmak için örnek iş planına mı ihtiyacınız var? Bizim Lonca, Türkiye'nin en büyük toptan giyim sitesi, olarak kullandığımız ve dünyada da bu konuda çığı açmış "kanvas iş modeli" tam size göre.
Günümüzde gelişen teknolojiye ve kısalan dikkat süresine adapte olamayan uzun, detaylı iş planları artık geride kaldı. Onun yerini ise 2008 yılında Alex Osterwalder tarafından geliştirilen kanvas iş modeli aldı. Kendisi bu model hakkkında şöyle der: "Kanvas’a yerleştirilen fikirler yeni fikirleri tetikler" Aşağıdaki Lonca olarak bizim ekran görüntüsü aldığımız grafikte de göreceğiniz gibi, Google arama sonuçlarında da kanvas iş modeli, eski uzun ve detaylı iş planlarının yerini almış durumda.
Kanvas iş planı, işletmelerin nasıl faaliyet gösterdiğine, müşterilere nasıl değer sunduğuna ve nasıl gelir elde ettiğine odaklanan bir iş modelidir. Yani, işletmelerin hayatta kalması, büyümesi ve başarılı olması için gerekli olan her şeyi ele alır.
Bu modeli kullanarak butiğiniz için daha iyi bir şekilde planlama yapabilir, müşterilerin beklentilerini karşılayabilir ve daha sürdürülebilir bir iş modeli oluşturabilirsiniz.
Kanvas iş modelinin amacı işletmelerin her yönünü ele almak ve tüm bileşenlerin birbirleriyle uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlamaktır. Diğer iş planı örneklerinden farklı olarak bunu tek bir sayfada yapar ve sayfalarca iş planını oluşturmak yerine tek sayfada ihtiyacınız olan en önemli bilgileri rahatlıkla toplayabilirsiniz.
Sizin için hazırladığımız ve tecrübelerimize dayanan bu tabloyu kolayca okuyabilir, detaylarda kaybolmak yerine ana bileşenlere kısa sürede hâkim olabilirsiniz. Bu da size bütünsel bir bakış açısı sağlar ve hedeflerinize hızlıca ulaşmanız konusunda yardımcı olur.
Lonca’nın Tavsiyesi: 40 online butik sahibiyle yaptığımız ankette, %70’inin Kanvas İş Modeli’ni kullanarak operasyon maliyetlerini düşürdüğünü belirttiğini düşünün; bu da modelin online butikler için neden daha avantajlı olduğunu gösteriyor.”
Kanvas İş Modeli | İş Planı |
Dokuz bölümden oluşan tek sayfalık kısa bir belgedir. | Birden çok sayfa ve bölümden oluşan uzun bir belgedir. |
Bir işletmenin temel unsurlarına hızlı bir genel bakış sağlar. | İşletme ve ürünler hakkında çok fazla ayrıntı içerir. |
Daha görseldir. | Çok sayıda metinden oluşur. |
Beyin fırtınasına uygundur. | Beyin fırtınası için uygun değildir. |
Kanvas iş modeli test edilmek için yapılmıştır. Yeni gelişmeler ve öğrenimler ile beraber düzenli olarak modelde değişiklik yapıp, işinizi en iyi haline getirmeye çalışırsınız. | Çok uzun ve detaylı olan iş planlarını düzenli olarak kontrol edip değişiklikler yapmak çok zordur. |
Kolayca okunabilir ve özelleştirilebilir. | Güncellemek çok zaman alır. |
Planlama açıklarını kapatmanıza ve müşteri çekmenize yardımcı olur. | Performansı analiz etmek ve ilk iş planına bağlı kalmak için çok fazla zaman harcanır. |
Müşteri tarafından kanıtlanmış bir süreç uygulayarak işinizi başlatmanıza yardımcı olur. | Gelecek planları ve stratejilerinden uzun uzadıya bahseder. |
Bir işletmenin nasıl değer yaratabileceğine odaklanır. | Bir işletmenin nasıl karlı hale gelebileceğine daha fazla odaklanır. |
Pazar değişikliklerine kolayca uyum sağlar. | Yazıldığı anda güncelliğini yitirir. |
Sizin için kolayca doldurabileceğiniz Lonca hariç hiçbir yerde bulamayacağınız bir örnek bir tablo oluşturduk. Tek yapmanız gereken burada sizler için hazırladığımız örnek business canvası kopyalayıp içini kendi butiğinize özel bir şekilde doldurmanız.
Lonca'da çalışan ve toptan giyim üzerine uzman olan Şerif Melih Demirci: "Normal iş planları saatlerinizi alırken ve yapacağınız şeyi bulmak için sayfalar arasında kaybolurken Kanvas iş modeli size hem hız hem de büyük resme daha kolay bakabilme özelliğini kazandırır. Yeni başlayan online butiklere şiddetle tavsiye ederim."
Business plan örneği:
Profesyonel iş planı şablonlarından olan kanvas iş modeli 9 bölümden oluşur:
Gelin beraber her bir bölümün nasıl doldurulacağına tek tek bakalım.
Lonca’nın Tavsiyesi: Kanvas İş Modeli’ni her bir bileşeni ayrı ayrı değerlendirerek doldurmayı düşünün; böylece hedeflerinizi ve stratejilerinizi daha net belirleyebilirsiniz.
Müşteri segmentleri, butiklerin hedeflediği müşteri gruplarını tanımladığı kategoridir. Müşterilerinizi yaş, cinsiyet, ilgi alanları ve diğer demografik özelliklerine göre kategorize edersiniz.
Her müşteri segmentinin takip ettiği influencerlar, yaşadıkları semtler, kullandıkları araçlar, yedikleri yemekler farklılık gösterir. Bu yüzden segmentleri belirlemek hangi kanalda satış yapacağınıza, ürünlerinizi nasıl pazarlayacağınıza karar vermede size yardımcı olur.
Beyaz yaka yeni mezun çalışan kadınları hedeflerseniz farklı, emeklileri hedeflerseniz farklı kanallara ulaşmanız gerekir. Örneğin, gençleri hedefliyorsanız, sosyal medya iyi bir kanaldır, ancak yaşlılar için televizyon veya yazılı medya daha ulaşılabilir olacaktır. Müşteri segmentiniz ne tür ürünler sattığınızla da doğrudan bağlantılıdır. Spor giyim işindeyseniz genç yetişkinlere hitap etme olasılığınız daha yüksek.
Bu soruları yanıtlayarak müşteri segmentinizi rahatlıkla oluşturabilirsiniz.
Butikler, müşterilere ne tür bir fayda sağlayacaklarını, hangi sorunları çözeceklerini ve hangi ihtiyaçlarını karşılayacaklarını bu adımda belirler.
Değer önerisi, rekabet ettiğiniz diğer Türk butiklerden veya zincir markalardan nasıl ayrıldığınıza dikkat çektiği için işin en önemli kısımlardan biridir diyebiliriz. Bu bölümü doldururken bizim tavsiyemiz aklınıza gelen her değer önerisini not edin. Bu bölümü tek seferde muhtemelen bitiremeyeceksiniz. Hem kanvasın geri kalan kısımlarını doldururken hem de ilerleyen günlerde burayı sürekli revize ederek en son haline getireceksiniz.
Kendi değer önerilerinizi belirleme konusunda bu sorular size yardımcı olabilir.
Lonca’nın Tavsiyesi: Butiklerin değer önerisini, müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerine tam olarak odaklanarak tanımlamasını öneriyoruz; bu sayede markanızın rakiplerinden kolayca ayrışmasını sağlayabilirsiniz.
Butiklerin ürün veya hizmetlerini müşterilere nasıl ulaştırdığını belirlediği kategoridir. Ürün veya hizmetlerinizi hangi kanallar aracılığıyla satacağınızı belirleyerek, Türkiye'de müşterilerinize nasıl ulaşacağınızı planlayabilirsiniz.
Her müşteri segmentinin ayrı bir kanala ihtiyacı olabilir. Örneğin hedef kitlesi gençler olduğunda, internet sitesi etkili bir yöntemdir. Diğer bir yandan belli bir yaş üstü insanlar için fiziksel mağaza daha doğru bir seçim olabilir.
Bu soruların yanıtlarına göre kanallarınızı belirleyebilirsiniz. Web sitesi, sosyal medya, fiziksel bir mağaza, ücretli reklamlar, e-posta ve içerik pazarlaması, bir giyim mağazası için en iyi kanallar bazıları diyebiliriz.
Butiklerin müşterileriyle hem satış öncesinde hem de satış sonrasında nasıl ve hangi kanallardan iletişim kuracaklarını belirledikleri bölümdür. Müşterilerinizle nasıl iletişim kuracağınızı ve şikayetleri nasıl ele alacağınızı planlayarak, müşteri ilişkilerinizi etkili bir şekilde yönetebilirsiniz.
Online bir giyim mağazası için email, sosyal medya, canlı sohbet ve telefon en çok kullanılan iletişim yöntemleridir.
İşletmelerin hangi kaynaklardan gelir elde edeceğini ve nasıl bir fiyatlandırma stratejisi kullanacağını tanımladığı kategoridir.
Bu bölüm oldukça basit çünkü bütün butikler temel olarak ürün satışından gelir elde ederler. Siz de bir çok butik gibi ya ürün ürettirip ya da toptan ürün tedarik edip belli marj ile müşterilerinize satışını gerçekleştireceksiniz.
Bu bölüm butiğiniz için gerçekleştirdiğiniz tüm günlük etkinlikleri kapsar diyebiliriz.
Önemli etkinliklerinizi belirlemek, butiğinizin çalışmaya devam etmesini sağlamak için gerçekleştirmeniz gereken görevleri görmenize ve bu görevleri yerine getirmek için ihtiyaç duyacağınız araçları, kişileri, kurumları listelemenize yardımcı olur. Mesela ürün tedariği bir faaliyettir ve bunu listelediğinizde ürün tedariği için bir tedarikçiye veya ürün satın alımı tecrübesi olan birine ihtiyacınız olduğu görebilirsiniz. Daha bariz olmayan bir örnek vermek gerekirse, influencer reklamı vererek daha fazla müşteriye ulaşacaksanız, influencerlar ile iletişime geçmek durumunda kalacaksınız veya bu işi sizin yerinize yapacak bir ajans ile çalışacaksınız.
İşletmeler, değer önerilerini hayata geçirmek, temel faaliyet bölümünde listelediği işleri gerçekleştirebilmek için çeşitli kaynaklara ihtiyaç duyarlar. Fiziksel bir dükkan’dan tutun, ürün alımı için gereken paranın karşılanması için gerebilecek bir krediye, mağazada çalışacak olan satış sorumlusuna, internet sitenizi hazırlayacabileceğiniz bir e-ticaret altyapısına kadar her şey temel kaynaklar altında listelenebilir.
Bu bölümü doldururken temel faaliyetler alınında belirlediğiniz listeye bakmanız ve her bir madde için gereken kaynakları düşünmeniz çok faydalı olacaktır.
Bu bölüm, işletmelerin müşterilerine değer sunmak ve ürünlerini satmak için işbirliği yapacağını tüm dış ortakları belirlediği kategoridir.
Temel kaynaklar da olduğu gibi bu bölüm de temel faaliyetler kısmındaki listeye bakılarak oluşturulmalıdır.
Maliyet yapısı, kısaca parayı nereye harcadığınızı gösterir. Net bir maliyet yapısı belirlerseniz, gelir ve giderlerinizi kolayca takip edebilirsiniz.
Butik açmak için kanvas oluştururken bu maddelere de dikkat etmenizde fayda var. Ürün alımı için ayrıca Lonca toptan kadın giyim koleksiyonuna da bakmayı öneririz.
İş planı temel olarak yönetici özeti, iş tanımı, pazar analizi, rekabet analizi, ürün/hizmet açıklaması, iş modeli, operasyon planı, pazarlama stratejisi, finansal plan ve ekip bilgilerini içerir. Bu öğeler, işletmenin hedeflerini, stratejilerini ve finansal projeksiyonlarını belirlemeye yardımcı olur.
90 katılımcıyla yapılan bir çalışma, %80’den fazlasının, Bilimsel Araştırma Bilgi Sistemi (SRIS)’nin BMC prensipleriyle uyumlu şekilde uygulanması sonucunda hizmetlerin tamamen otomatik hale geldiğini kabul ettiğini veya güçlü bir şekilde kabul ettiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, %70’ten fazlası, uygulama sonrası kişisel rehberliğin artık gerekli olmadığını düşünmüştür.
Bu yazımızda Lonca olarak kanvas iş modelinden ve iş planıyla arasındaki farklardan söz ettik. Kanvas iş modeli oluşturmak için gerekli olan 9 ana başlığı ise detaylı bir biçimde ele aldık ve kolayca doldurabileceğiniz örnek iş planı tablosu paylaştık. Bu tarz toptan giyim ve butikler hakkında detaylı bilgileri Lonca bloglarımızda bulabilirsiniz.
Siz de hemen şimdi örnek iş planı tablomuzu kullanarak kolaylıkla butiğiniz için gerekli olan kanvaş iş modelini oluşturabilirsiniz.